22 września w Sali Senackiej Politechniki Krakowskiej odbyła się kameralna uroczystość podczas której tytuł doktora honoris causa został nadany pośmiertnie prof. Jiřiemu Jaromírowi Klemešowi z Politechniki Brneńskiej. Zmarły w styczniu 2023 r. czeski naukowiec o światowej renomie posiadał ogromne doświadczenie w badaniach nad integracją procesów, zrównoważonymi technologiami i energią odnawialną. Senat PK podjął decyzję o nadaniu Jiřiemu Klemešowi tytułu doktora honoris causa Politechniki Krakowskiej na mocy uchwały z dnia 28 września 2022 r. W piątkowej uroczystości na PK wzięła udział rodzina śp. Profesora oraz jego współpracownicy z macierzystej uczelni.
Specjalnemu posiedzeniu Senatu Politechniki Krakowskiej przewodniczył rektor prof. dr hab. inż. Andrzej Szarata. – Senat Politechniki Krakowskiej w dniu 28 września 2022 r. nadał 46. w swojej historii tytuł doktora honoris causa. Godnością tą uhonorował Profesora Jiřía Jaromíra Klemeša, jednego z najwybitniejszych czeskich naukowców, światowego eksperta w zakresie integracji procesów energetycznych, z uwzględnieniem efektów ekologicznych. Osobowość naukową ogromnie zaangażowaną w działalność organizacyjną w ramach instytucji akademickich, rządowych oraz międzynarodowych zajmujących się problematyką wspomagania podejmowania decyzji strategicznych w złożonych systemach energetycznych – powiedział rektor PK. – Śp. prof. Jiří Jaromír Klemeš od wielu lat poprzez ścisłą współpracę projektową, naukową wspierał pracowników i studentów Politechniki Krakowskiej, wprowadzając ich w światowe trendy z zakresu niskiej emisji, ochrony środowiska oraz efektywności energetycznej.
Uroczystość nadania tytułu doktora honoris causa prowadził prorektor ds. nauki PK prof. dr hab. inż. Dariusz Bogdał. Przebieg postępowania w sprawie nadania tytułu przedstawił dziekan Wydziału Inżynierii Środowiska i Energetyki, dr hab. inż. Stanisław M. Rybicki, prof. PK. Laudację wygłosił prof. dr hab. inż. Jan Taler, kierownik Katedry Energetyki Wydziału Inżynierii Środowiska i Energetyki: – Prof. Klemeš był wybitnym uczonym działającym w obszarze energetyki, inżynierii środowiska oraz inżynierii chemicznej, prowadzącym badania naukowe na poziomie światowym. Ściśle współpracował z Katedrą Energetyki na Wydziale Inżynierii Środowiska i Energetyki oraz z Centrum Doskonalenia Badań Naukowych Politechniki Krakowskiej. Znacząco przyczynił się do rozwoju współpracy międzynarodowej Politechniki Krakowskiej z uniwersytetami europejskimi. Wykład przybliżający niezwykły dorobek naukowy czeskiego badacza wygłosi prof. Petar Varbanov z Wydziału Mechanicznego Politechniki Brneńskiej. Uroczystości towarzyszył Akademicki Chór Politechniki Krakowskiej „Cantata”.
W wydarzeniu udział wzięła żona śp. prof. Jiřiego Jaromíra Klemeša, Eva Klemesova, a także syn i córka oraz wnuki uczonego. Obecny był również dziekan Wydziału Mechanicznego Politechniki Brneńskiej dr Jiří Hlinka: – Mam nadzieję, że współpraca między naszymi uczelniami, w której zapoczątkowaniu brał czynny udział prof. Jiři Jaromír Klemeš, będzie dalej żywa. Po zakończeniu uroczystości w Sali Senackiej, małżonka Profesora wraz z rektorem PK prof. Andrzejem Szaratą odsłonili nazwisko doktora honoris causa Politechniki Krakowskiej na pamiątkowej tablicy w głównym budynku uczelni.
Prof. Jiří Jaromír Klemeš urodził się w 1945 r. w Brnie. Studiował inżynierię mechaniczną i chemiczną na politechnice w Brnie, gdzie w 1977 r. uzyskał tytuł doktora. Swoją karierę kontynuował następnie za granicą, m.in. na czołowych uniwersytetach w Wielkiej Brytanii – The University of Manchester i Uniwersytecie Edynburskim. Pracował także na Węgrzech, gdzie na Uniwersytecie Panońskim w Veszprém założył i przez wiele lat kierował Centrum Integracji i Intensyfikacji Procesów – CPI2. W 2017 r. powrócił do Brna. Na Wydziale Mechanicznym Politechniki Brneńskiej zbudował zespół badawczy o międzynarodowej renomie – Laboratorium Zrównoważonej Integracji Procesów (Sustainable Process Integration Laboratory, SPIL). Był profesorem seniorem w Centrum Inżynierii Systemów Procesowych i Zrównoważonego Rozwoju przy Katolickim Uniwersytecie Pétera Pázmánya w Budapeszcie.
Zmarły w styczniu 2023 r. naukowiec prowadził badania nad integracją procesów, zrównoważonymi technologiami i energią odnawialną. Prace te zaowocowały wieloma udanymi wdrożeniami przemysłowymi. W swoim dorobku ma zarządzanie i koordynację 96 dużych projektów, w tym projektów know-how realizowanych przez NATO. Aktywnie uczestniczył w rozwijaniu współpracy międzynarodowej z licznymi ośrodkami z całego świata, m.in. uniwersytetami z Chin, USA, Ukrainy, Wielkiej Brytanii, Słowenii, Węgier i Polski. Brał czynny udział w pięciu projektach bilateralnych: węgiersko-południowoafrykańskim, węgiersko-słoweńskim, węgiersko-austriackim, węgiersko-słowackim i węgiersko-greckim. Swoje wykłady wygłaszał na 61 uniwersytetach na całym świecie. Otrzymał tytuł doktora honoris causa kilku uczelni: Narodowego Technicznego Uniwersytetu – Politechniki Charkowskiej (Ukraina), Uniwersytetu Mariborskiego (Słowenia), Politechniki Bukaresztańskiej (Rumunia), Universiti Teknologi Malaysia (Malezja) oraz Széchenyi István University Györ (Węgry). Prof. Jiří Klemeš był promotorem i współpromotorem 33 doktoratów.
Prof. Klemeš był autorem i współautorem 942 prac w 101 czasopismach naukowych. W latach 2019, 2020 i 2021 został wyróżniony przez Web of Science i Publons w rankingu najczęściej cytowanych naukowców – Highly Cited Researcher, Top Peer Reviewer i Top Handling Editor. Uczony był redaktorem renomowanych czasopism naukowych z zakresu ochrony środowiska i energetyki, w tym Journal of Cleaner Production, Chemical Engineering Transactions oraz Energy. Pełnił również funkcję redaktora naczelnego Cleaner Technologies and Engineering i Cleaner Chemical Engineering (Elsevier). Za swoją działalność naukową, prof. Klemeš otrzymał wiele prestiżowych nagród i wyróżnień. Został nagrodzony przez Komisję Europejską tytułem Marie Curie Chair of Excellence. Otrzymał honorowe członkostwo Czeskiego Towarzystwa Inżynierii Chemicznej, a także nagrodę za życiowe osiągnięcia Europejskiej Federacji Inżynierów Chemików oraz złoty medal Pro Universitaire Pannonica.
Prof. Jiří Jaromír Klemeš intensywnie współpracował z Politechniką Krakowską m.in. z Wydziałem Inżynierii Środowiska i Energetyki oraz Centrum Doskonalenia Badań Naukowych, realizując wspólne międzynarodowe projekty badawcze i konferencje naukowe. Badacz był kierownikiem ds. wykorzystania i upowszechniania wiedzy w projekcie RESHeat, a także wsparł zespół naukowy w staraniach o pozyskanie finansowania projektu z programu Horyzont 2020. Zaangażował się także w przygotowanie i podpisanie umowy o współpracy pomiędzy Politechniką Krakowską a Politechniką Brneńską. Na jej podstawie Laboratorium Zrównoważonej Integracji Procesów z czeskiej uczelni uzyskało pozwolenie na udział w pracach zespołów interdyscyplinarnych Centrum Doskonalenia Badań Naukowych Politechniki Krakowskiej. Prof. Jiří Klemeš trzykrotnie gościł na PK z cyklem wykładów (jako profesor wizytujące w Katedrze Energetyki) w takiej tematyce, jak: „Energia, woda, emisja i odpady w przemyśle i miastach”, „Metody efektywnego oszczędzania energii i redukcji zanieczyszczeń”, „Integracja procesów – podsumowanie doświadczeń redaktorskich”. Wykłady pozwoliły studentom i naukowcom Politechniki Krakowskiej zapoznać się ze światowymi trendami z zakresu niskiej emisji, ochrony środowiska oraz efektywności energetycznej. Czeski uczony prowadził również wykłady plenarne i inauguracyjne na konferencjach międzynarodowych organizowanych przez Katedrę Energetyki Wydziału Inżynierii Środowiska i Energetyki. Pracownicy PK wspólnie z prof. Klemešem opublikowali 7 artykułów naukowych.
(bk)
Zdjęcie portretowe prof. Jiříego Klemeša / fot. Igor Šefr, Brno University of Technology
Na zdjęciach z uroczystości nadania tytułu DHC PK: 1) uczestnicy wydarzenia, m.in. rodzina prof. Klemeša; 2) dziekan Wydziału Inżynierii Środowiska i Energetyki prof. Stanisław M. Rybicki; 3 i 4) od lewej: prof. Petar Varbanov, małżonka śp. prof. Jiříego Klemeša, Eva Klemesova, rektor PK prof. Andrzej Szarata; 5) od lewej: Eva Klemesova, prof. Jan Taler, prorektor ds. nauki PK prof. Dariusz Bogdał; 6) prof. Petar Varbanov; 7) dziekan Wydziału Mechanicznego Politechniki Brneńskiej dr Jiří Hlinka; 8) wpis do pamiątkowej księgi, od lewej: dr Jiří Hlinka, prof. Petar Varbanov, dyrektor Centrum Doskonalenia Badań Naukowych PK prof. Paweł Ocłoń; 9) Eva Klemesova i prof. Andrzej Szarata; 10) rodzina śp. prof. Jiříego Klemeša przy pamiątkowej tablicy; 11) tablica pamiątkowa w głównym budynku PK / fot. Jan Zych
